Peilingziekte

Is het een verrassing? Natuurlijk niet. Bijna twee weken nadat de eerste grote naam zich aan het Republikeinse front meldde, zijn de verhoudingen in de peilingen drastisch veranderd. Jeb Bush staat opeens fier bovenaan in een nieuwe peiling van CNN. 

Dit zegt nog helemaal niets over het verdere verloop van de voorverkiezingen bij de Republikeinen, aangezien de andere grote namen nog geen officiële aankondiging hebben gedaan. Toch leidt deze nieuwe peiling tot sensationele nieuwskoppen:

"BREAKING: Jeb zooms to top of GOP field." (CNN politics)

"CNN Poll Puts Jeb Bush Far Ahead in Potential GOP Pack." (Newsmax.com)

"CNN Poll: Jeb rockets to the lead" (CNN)

"Jeb Bush is way ahead in GOP poll for presidential run." (New York Daily News)

"Jeb Bush Leads The Republican Pack" (Bloomberg)

Polls, polls, polls

Peilingen maken het nieuws. Het is bijna 2015 en in de komende maanden zullen verschillende kandidaten hun kandidatuur aankondigen. Bij elke nieuwe kandidatuur zullen de peilingen veranderen. Hongerig naar headlines zal men elke verandering groots in het nieuws brengen. De voorsprong van 10% die Bush nu (feitelijk als enige 'bevestigde' kandidaat) heeft is niet nieuwswaardig maar heeft wel invloed op de beeldvorming. Jeb wordt nu bestempeld als koploper en gezien als favoriet, terwijl de kop over een maand kan luiden: "Jeb Bush keldert in de peilingen!".

Een campagne zónder peilingen zou helemaal interessant zijn maar als je dan toch peilt, heeft dat pas zin als duidelijk is met welke groep kandidaten de 'echte' campagne gaat beginnen. 

2016 Jump-start Jeb

BUSH 2016

Het zal u niet ontgaan zijn: Jeb Bush heeft aangekondigd dat hij, net als zijn vader én zijn oudere broer, president van Amerika wil worden. Hoewel het niet heel definitief klinkt, betekent actively explore the possibility of running for president in het geval van Bush gewoon dat hij kandidaat is. Officieel gaat hij onderzoeken of hij genoeg steun kan krijgen en genoeg geld kan inzamelen voor een serieuze campagne. Vanwege zijn achternaam en reputatie als gouverneur van Florida zal dit echter geen enkel probleem zijn.

Ondertussen is het interessant om te zien hoe de mogelijke concurrenten van Bush omgaan met deze onverwacht vroege zet van Jeb. Er bestond namelijk twijfel over de ambitie van Jeb Bush. Hij is al acht jaar afwezig in de politiek en sprak eerder over twijfels binnen zijn familie over een verdere politieke carrière. Nu blijkt deze twijfel dus ongegrond en is Bush zelfs de eerste grote naam die naar voren stapt. Wat heeft dit voor gevolgen voor Hillary Clinton, Chris Christie, Rand Paul, Marco Rubio en anderen?

The Latino vote / Rubio

Om te begrijpen waarom Jebs aankondiging veel gevolgen heeft voor mogelijk kandidaat Marco Rubio, zijn de volgende punten belangrijk:

• Marco Rubio is een zoon van Cubaanse immigranten en senator voor Florida, zijn geboortestaat.
• Jeb Bush, oud-gouverneur van Florida, spreekt vloeiend Spaans en had een goede band met de Latino-gemeenschap in die staat.
• Bijna een kwart van de bevolking van Florida is Latino.
• Landelijk maakt 'The Latino vote' zo'n 10% uit van het aantal stemmers.

Marco Rubio zal gehoopt hebben dat Bush zich niet zou kandideren. De Latino-gemeenschap groeit en wordt dus ook in de strijd om de Republikeinse nominatie steeds belangrijker. Zonder Bush had Rubio op voorhand al op veel steun & geld kunnen rekenen vanuit die hoek. Met Bush wordt het voor Rubio dus meteen lastiger om serieus (ook financieel) mee te doen tijdens de voorverkiezingen.   

Donoren / Christie

Om die reden zal ook Chris Christie niet blij zijn met Jeb. Christie en Bush worden namelijk allebei gerekend tot de meer gematigde kant van de Republikeinen (ook al schreef S.V. Dáte voor Politico onlangs dat Jeb conservatiever is dan men denkt - link). Als gevolg zullen de heren uit dezelfde geldvijver gaan vissen als het gaat om het bij elkaar harken van campagnegeld. (link - blogpost over de miljarden die omgaan in presidentscampagnes). 

Nu Bush zich al zo nadrukkelijk naar de voorgrond heeft geschoven, zal een aantal donoren zich sneller achter hem scharen, omdat het nog niet duidelijk is of Christie ook meedoet. Tegen de tijd dat Christie er klaar voor is (mocht hij ervoor gaan), loopt hij dus het risico dat Bush al een bak geld voor zijn neus heeft weggekaapt. 

Bush > Clinton > Bush > Obama > Bush/Clinton?

Natuurlijk heeft al die vroege aandacht voor Bush niet alleen maar tactische voordelen ten opzichte van de concurrentie. Hillary Clinton is al maanden volop aanwezig in de media en loopt het risico dat het volk haar al beu is voor de campagne goed en wel is begonnen. Clinton lijkt dit trouwens goed te beseffen, want ze op dit moment blijft ze redelijk in de luwte. Een officiële aankondiging van haar kant wordt niet voor maart 2015 verwacht, aangezien ze tot die tijd nog betaalde speeches geeft (geen goede combinatie met een politieke campagne).

Bush heeft er in ieder geval wel voor gezorgd dat de op gang komende campagne plotseling een paar versnellingen hoger is gezet. Mogelijke kandidaten mengen zich meer in landelijke discussies en vallen elkaar aan. Zo kregen Rand Paul en Marco Rubio ruzie (via twitter) over Obama's Cuba-besluit. Ook hintten Rick Perry en Rand Paul duidelijker dan ooit op een eigen kandidatuur. De komende maanden zal blijken wie het allemaal gaan opnemen tegen Jeb Bush om te voorkomen dat we een herhaling krijgen van 1992: BUSH vs. CLINTON.


______________________________________________


Eerdere blogposts over:

Jeb Bush : link
Rand Paul: link
Chris Christie: link
Marco Rubio: link

Dan Quayle - Mr. Potato

Aardappels. Oud-vicepresident Dan Quayle zal ze vermoedelijk niet graag eten. Sinds 1992 is hij namelijk onlosmakelijk verbonden met het woord 'potato'. Het kan een perfect voorbeeld worden genoemd voor de manier waarop politici eeuwig herinnerd worden aan blunders, los van wat ze bereikt hebben. Quayle stond al bekend om zijn soms onhandige uitspraken, maar de stuntelmiddag in Trenton, New Jersey overschaduwde al zijn voorgaande fouten...

Bush / Quayle 1988

Toen George H.W. Bush in 1988 aankondigde dat hij Dan Quayle had gekozen als running mate, was de jonge senator nog relatief onbekend. Bush hoopte met zijn keuze jongere kiezers aan te trekken en gezien de leeftijd van de running mate van de Democraten leek die hoop niet ongegrond. Presidentskandidaat Michael Dukakis koos namelijk voor de ervaren senator Lloyd Bentsen, die 26 jaar ouder dan Quayle was. Na de start van de campagne bleek al snel dat Quayle talent had voor het doen van onhandige uitspraken (hier een leuk overzicht van quotes), maar het meest besproken moment volgde tijdens het vicepresidentsdebat tussen Bentsen en Quayle.

Kennedy

Tijdens het debat vergeleek Dan Quayle zichzelf met John F. Kennedy toen hij werd gevraagd of hij wel genoeg ervaring had om de president indien nodig te vervangen. Lloyd Bentsen greep zijn kans en sloeg zijn tegenstander verbaal knock-out:

"Senator, I served with Jack Kennedy. I knew Jack Kennedy. Jack Kennedy was a friend of mine. Senator, you're no Jack Kennedy."  

Een overdonderend applaus volgde en de samenvatting van het debat kon eigenlijk al gemaakt worden (link naar de clip). De uitspraak van Bentsen wordt nog geregeld herhaald en gepersifleerd, maar had niet genoeg invloed op de uitkomst van de verkiezingen: de Republikeinen wonnen en Dan Quayle werd vicepresident.

Aardappel Anders

Aan het einde van zijn termijn kwam het beruchte moment dat ervoor zorgde dat mensen bij Quayle niet meer als eerste aan het debat met Bentsen denken. Op 15 juni 1992 bezocht Quayle een school in New Jersey en werd er voor de pers een klein 'toneelstukje' opgevoerd. De vicepresident las van kaartjes woorden voor, en leerlingen schreven ze op het bord. Toen kleine William Figueroa aan de beurt was, moest hij het woord 'potato' op het bord schrijven. Geen punt voor het manneke: netjes schreef hij het woord op het bord. Quayle zei echter tegen William dat hij nog een letter vergeten was: de 'e' op het einde. Beleefd paste het jongetje het woord aan, waardoor er het fout gespelde woord 'potatoe' op het bord stond.

Quayle complimenteerde tevreden de leerling. Pas toen een journalist aan Quayle vroeg of hij wist hij hoe je 'potato' schreef, besefte de vicepresident dat hij de mist in was gegaan. Uiteraard konden de kranten en talkshows hun lol niet op en het fragment (link) ging de wereld over. Quayle verklaarde dat het woord op zijn kaartje fout geschreven was maar dat veranderde niets aan zijn imago als domkop.

Defining moment

Enkele maanden later verloren Bush en Quayle de verkiezingen van Bill Clinton en Al Gore (ondanks de roep vanuit zijn partij om de vicepresident te vervangen koos Bush wederom voor Quayle) en ging men ervan uit dat de politieke carrière van Quayle voorbij was. Na het presidentschap van Clinton stelde Dan Quayle zich weliswaar kandidaat voor het presidentschap, maar toen hij als achtste eindigde in een toonaangevende peiling voorafgaand aan de eerste voorverkiezingen, trok hij zich terug en schaarde hij zich achter George W. Bush.

Tegenwoordig is Quayle zakenman en laat hij de politiek over aan zijn zoon, Ben Quayle, die tot vorig jaar congreslid in Arizona was. In zijn boek kwam Dan Quayle terug op zijn beroemde spelfout en was te lezen wat voor invloed het heeft gehad op zijn politieke leven:

"It was a defining moment of the worst kind imaginable."

Republican Round-up

Het verschil is opmerkelijk: terwijl de Democraten na al nagenoeg zeker zijn van hun kandidaat (She Who Must Not Be Named) ligt het veld bij de Republikeinen totaal open. De staten waar vroege voorverkiezingen worden gehouden worden al druk bezocht door mogelijke kandidaten en op voorhand is niet te zeggen met welke selectie we volgend jaar de campagne voor Republikeinse presidentskandidaat gaan starten.

Het voordeel voor Hillary is dat ze waarschijnlijk geen keihard, beschadigend voorverkiezingstraject hoeft te doorlopen. Ze loopt hierdoor echter wel het risico dat mensen haar sneller beu worden, omdat ze nu al zo prominent aanwezig is in de media en we nog een lange weg hebben te gaan. De congresverkiezingen zijn over twee weken en daarna begint feitelijk de aanloop naar de presidentsverkiezingen. De onvoorspelbaarheid bij de Republikeinen heeft als gevolg dat steeds meer politici een presidential run overwegen en de campagne vroeger dan ooit lijkt te beginnen.

Round-up

Van de Republikeinen die ik de afgelopen maanden apart heb behandeld, zijn vooral Rand Paul en Rick Perry erg aanwezig in de media. Ze vallen elkaar aan, Clinton aan en hebben natuurlijk veelvuldig kritiek op Obama en zijn regering. Hierdoor wordt Rand Paul vaak als favoriet of koploper bestempeld en doet hij het goed in peilingen (link naar voorbeeld) maar ik vermoed dat hier snel verandering in komt zodra anderen zich aan het front gaan melden. Zo maakt Jeb Bush een grote kans, maar het is nog allerminst zeker dat hij zich gaat kandideren. Chris Christie, gouverneur van New Jersey, zal zich vermoedelijk ook pas later laten zien maar zie ik hem tot nu toe als de grootste kanshebber. 

Om een idee te geven van hoe groot de Republikeinse roedel voor 2016 is: naast Jeb Bush, Chris Christie, Rand Paul, Rick Perry, Rick Santorum, Marco Rubio en Paul Ryan (allen apart behandeld*), worden o.a. gouverneurs Bobby Jindal, Scott Walker, Mike Pence, John Kasich, oud-gouverneur en oud-kandidaat Mike Huckabee, senatoren Ted Cruz, Rob Portman en Lindsey Graham, Michele Bachmann, Herman Cain en zelfs Sarah Palin tot de mogelijke kandidaten gerekend. 

Polls

Totdat er echt gestemd gaat worden, worden we gebombardeerd met peilingen. Veel uitslagen van deze peilingen worden gebruikt voor sensationele headlines. Zo werd er onlangs bericht dat Mitt Romney de enige Republikein is die Clinton zou verslaan (link naar artikel). De peiling waarop dit bericht gebaseerd was, werd gehouden onder zo'n 1000 inwoners van Iowa. Los van het feit dat het verschil ruim binnen de foutmarge viel en de peiling gehouden werd in een staat waar Clinton niet heel populair is (in 2008 werd ze derde, achter Obama en John Edwards) is het nogal vreemd om Romney tegenover Clinton te zetten. Sinds zijn twee mislukte campagnes is er (mede door de documentaire 'Mitt') een positiever beeld ontstaan van Romney, maar hij heeft herhaaldelijk duidelijk gemaakt dat hij geen nieuwe poging gaat wagen. Misschien dat men juist daarom plots weer naar hem verlangt. 

Ook proberen sommige journalisten de race om de Democratische nominatie spannender te maken dan hij lijkt te worden door creatieve koppen te verzinnen zoals deze: "Nearly half of Iowa Democrats pick someone other than Hillary Clinton as their first choice in 2016" (bron, Jonathan Allen van Bloomberg). Dit betreft weer een peiling uit Iowa, waarbij Clinton op 53% uitkwam en haar eerste concurrent op 10%. Daar zal Hillary inderdaad hard van zijn geschrokken. 
Zelfs Politico doet hieraan mee: "Hillary Clinton's 2016 lead drops", kopten ze dramatisch in augustus (link), om vervolgens uit te leggen dat Clinton in februari en april van dit jaar (toen vele potentiële kandidaten nog veel minder zichtbaar waren in de media) een iets minder grote voorsprong had in de peilingen dan in augustus. 

#fangate

Ondertussen wachten dus eerst de congresverkiezingen en gouverneursverkiezingen. In Florida vond deze week het debat plaats tussen gouverneur Rick Scott en uitdager Charlie Crist. Oud-gouverneur Crist kwam aanvankelijk echter in zijn eentje het podium op, waarna er een bizar moment volgde: de debatleider legde uit dat gouverneur Scott niet wilde debatteren omdat zijn tegenstander een ventilator op het podium had, en hij niet (bekijk hier het idiote filmpje). Een mooi voorbeeld van hoe hysterisch de Amerikaanse politiek kan zijn, want dit moment (bestempeld als #fangate) kan Scott zomaar de race kosten, aangezien de twee kandidaten tot nu toe gelijk liepen en de gouverneur nu van alle kanten belachelijk wordt gemaakt (link naar fragment uit 'The Daily Show' en link 'The Colbert Report').

De meerderheid in het Huis van Afgevaardigden blijft hoogstwaarschijnlijk in Republikeinse handen (link naar blogpost hierover) maar de laatste inschattingen wijzen erop dat de kans aardig groot is dat ze ook de senaatsmeerderheid binnen gaan halen. De approval ratings van Obama bereikten vorige week ook nog een nieuw dieptepunt dus het wordt zeer lastig voor de Democraten om het tij te keren. Over twee weken weten we of dat gelukt is. Daarna verschuift de aandacht naar de strijd om de Democratische en Republikeinse nominatie en begint langzaam de afvalrace voor tientallen presidential hopefuls. 


_____________________________________________________________


* Blogposts mogelijke Republikeinse kandidaten:

Chris Christie - link
Rand Paul - link
Rick Perry - link
Rick Santorum - link
Marco Rubio - link
Paul Ryan  - link
Jeb Bush  - link

1968 - De wederopstanding van Richard Nixon

Enkele jaren voor de presidentsverkiezingen van 1968, had niemand kunnen vermoeden dat Richard Nixon überhaupt kandidaat zou zijn, laat staan dat hij de verkiezingen zou winnen! Zijn politieke carrière leek begin jaren '60 voorgoed voorbij toen Nixon tijdens zijn beruchte 'laatste persconferentie' afscheid had genomen van de politiek. Hoe kon het gebeuren dat Nixon herrees en alsnog wraak kon nemen voor zijn verloren strijd tegen JFK in 1960? 

De veelbewogen aanloop naar de verkiezingen van '68, waarin een andere Kennedy een grote rol speelde en een zittend president zich tijdens de pijnlijke oorlog in Vietnam terugtrok uit de voorverkiezingen, zorgde voor een interessant verkiezingsjaar. Er was geen duidelijke favoriet en uiteindelijk won een derde kandidaat, George Wallace, zelfs 13,5% van de stemmen en vijf staten. De nipte zege van Nixon op Wallace en de Democratische vicepresident Hubert Humphrey was de kroon op de fascinerende wederopstanding van Richard Milhous Nixon. 

Laatste persconferentie

In de jaren '50, onder president Eisenhower, was Nixon acht jaar vicepresident en in de voorverkiezingen van 1960 won hij met gemak de Republikeinse nominatie. Een historische campagne tegen John F. Kennedy volgde, die Kennedy won. Het verlies viel Nixon zwaar, maar toch liet hij zich twee jaar later door partijgenoten overhalen tot een kandidatuur voor het gouverneurschap van California, zijn geboortestaat. Aan het begin van zijn loopbaan was hij ook al congreslid en Senator namens 'The Golden State', dus Nixon hoopte daar op brede steun. De pers bestempelde zijn campagne echter als een opstap richting de presidentsverkiezingen van 1964 en mede hierdoor werd zijn poging niet door iedereen serieus genomen. Ook deze verkiezingen verloor hij en dat kwam hard aan bij Nixon. 

Aanvankelijk liet zijn woordvoerder weten dat Nixon de pers niet eens zelf meer zou toespreken. Onverwacht verscheen Nixon toch voor de pers. Bitter en gefrustreerd viel hij de pers aan en kondigde hij met een beroemd geworden zin aan dat dit zijn laatste persconferentie was:

"You won't have Nixon to kick around anymore because, gentlemen, this is my last press conference."

Deze korte clip van de persconferentie is de moeite van het bekijken zeker waard: link. 

Terugkeer

Iedereen ging ervan uit dat zijn politieke leven voorgoed voorbij was en Nixon werkte de jaren daarna als advocaat. De moord op JFK schokte de wereld, vicepresident Lyndon B. Johnson werd president en in 1964 werd Johnson eigenhandig gekozen voor een volle termijn. Pas rondom de midterms (hier blogpost voor meer info) van 1966 begon Nixon zich weer te laten zien in de politiek en bouwde hij zijn reputatie langzaam weer op door samen met verschillende congresleden en senatoren campagne te voeren. De Democraten bezaten destijds een overweldigende meerderheid in zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat, dus alle hulp was welkom aan Republikeinse kant. 

Het jaar daarop kondigde Nixon zijn terugkeer aan en al snel was te merken dat hij toch weer veel krediet had opgebouwd. De Republikeinen zagen hem namelijk als grote kanshebber voor de nominatie van hun partij. Na afgerekend te hebben met een aantal uitdagers (waaronder George Rommey, de vader van Mitt) bleef er nog één tegenstander over: gouverneur van California en toekomstig president Ronald Reagan. Het werd een spannende strijd, maar uiteindelijk sleepte Nixon de nominatie uit het vuur, die zich op dacht te gaan maken voor een campagne tegen president Johnson. 

Robert Kennedy

Bij de Democraten ging men daar ook van uit, maar het zou anders lopen. Na de eerste primary (hier blogpost over voorverkiezingen) in New Hampshire, waar Johnson het zeer slecht deed voor een zittend president, maakte hij bekend dat hij zich niet herkiesbaar zou stellen voor het presidentschap (later bleken zorgen over zijn slechte gezondheid ook mee te spelen). Vicepresident Hubert Humphrey werd naar voren geschoven, en toen Robert Kennedy, de broer van JFK, zich onverwacht ook in de race stortte, brandde er een strijd voor de Democratische nominatie los tussen Humphrey, Kennedy en Senator McCarthy uit Minnesota. 

Twee maanden na de dood van Martin Luther King wachtte Amerika echter een volgende schok. Kort nadat Robert Kennedy verrassend de belangrijke voorverkiezingen van California won en een overwinningsspeech had gegeven, werd hij doodgeschoten door Sirhan Sirhan, een Palestijnse extremist. Over de vraag of hij de nominatie had kunnen winnen verschillen de meningen, maar in ieder geval drukte de moord een flinke stempel op de verkiezingen en Humphrey won de Democratische nominatie. 

Nixon vs. Humphrey

De algemene campagne verliep allerminst vlekkeloos voor Nixon. Met zijn trauma van 1960 nog vers in het geheugen, weigerde hij bijvoorbeeld alle debatten (hier blogpost over presidentsdebatten), wat zijn imago niet ten goede kwam. Hij won de verkiezingen met slechts 43% van de stemmen en de Democraten behielden de meerderheid in het Huis en de Senaat. 

Desalniettemin was het een opzienbarende comeback voor de oud-vicepresident die de politiek jaren eerder met veel bombarie had verlaten. Zijn echte afscheid volgde pas in 1974, twee jaar na zijn succesvolle herverkiezing. De Watergate-affaire dwong hem tot aftreden en bracht zijn politieke carrière tot een tragisch einde. Van zijn 'laatste persconferentie' heeft Nixon nooit spijt gehad. Volgens hem behandelde de pers hem sinds dat moment namelijk aanzienlijk beter!

Paul Ryan

Mitt's running mate

Het was een opvallende keuze. In plaats van de veilige en vertrouwde middenweg die hij meestal bewandelde, koos presidentskandidaat Mitt Romney ditmaal voor een gewaagdere route door een conservatief en relatief jong congreslid uit Wisconsin te kiezen als running mate. De keuze pakte goed uit, aangezien Paul Ryan een radicaler tegenwicht bood aan het gematigde imago (zijn Republikeinse tegenstanders noemden Romney tijdens de voorverkiezingen spottend a Massachusetts Moderate) van de gouverneur. Bovendien kwam de economische achtergrond van Ryan tijdens de campagne ook goed van pas, gezien de financiële crisis.

Uiteindelijk verloor het duo weliswaar de verkiezingen, maar voor de politieke toekomst van Paul Ryan was dit geen ramp. Hij was en is nog jong, heeft zich niet eerder kandidaat gesteld voor het presidentschap en is door de campagne onder een breed publiek bekend. Het felle televisiedebat met vicepresident Joe Biden (zie onderstaande fenomenale foto) gaf hem de gelegenheid om zich te profileren en onlangs kwam zijn boek ('The Way Forward') uit, waarin hij zijn politieke visie voor de toekomst presenteert. Hij heeft al aangegeven dat hij een kandidatuur voor het presidentschap overweegt en wegens zijn prominente plek in zijn partij zal zeker een grote rol kunnen spelen tijdens de voorverkiezingen. Ik betwijfel echter of deze ietwat saaie moraalridder uiteindelijk een serieuze kans maakt.

Pro-life 

Toen hij in 1998 (na zijn afgeronde master Economics en Political science) werd gekozen tot lid van het Huis van Afgevaardigden namens Wisconsin, was Paul Ryan 28 jaar oud. Inmiddels is hij al zeven keer (termijnen van twee jaar) herkozen en heeft hij zich ontpopt tot het financiële gezicht van de Republikeinse partij. Hij zet zich in voor een kleine overheid en flinke economische hervormingen en zit wat betreft alle sociale onderwerpen aan de rechterkant van zijn partij.

"Life begins at conception", vindt Ryan. Hij beschrijft zichzelf dan ook als "as pro-life as a person gets" en is ook in het geval van een zwangerschap na een verkrachting nog fel tegen abortus. Tijdens zijn eerste campagne sprak hij zich zelfs uit voor het plan om abortus niet alleen te verbieden, maar vrouwen te vervolgen die toch abortus pleegden. The National Rifle Association is ook nog eens erg blij met hem (lees hier hun steunbetuiging) en als congreslid stemde Ryan een aantal keer voor een verbod op het homohuwelijk. Het is duidelijk waarom de conservatieve hoek van Amerika Ryan omarmt.  

Moraalridder

Onlangs kwam de politieke Netflix-serie House of Cards ter sprake in een interview met Ryan. In de serie speelt Kevin Spacey een congreslid dat zich met sluwe tactieken verder opwerkt in Washington. In tegenstelling tot vele andere politici, is Ryan geen fan. Na de aflevering waarin het hoofdpersonage (Spacey) vreemdgaat is hij gestopt met het kijken van de verwerpelijke serie, zei hij, omdat zijn maag ervan omdraaide. Het is typerend voor de manier waarop de katholieke Paul Ryan zich als de verstandige moraalridder presenteert die Amerika kan redden.

2016 / Romney

Onlangs gaf Ryan nog aan dat hij een voorstander is van een derde poging van Mitt Romney. Tot voor kort leek dit erg onwaarschijnlijk, maar deze week was er een hoop aandacht voor een interview van Romney met een rechtse radiopresentator waarin hij de deur voorzichtig open leek te zetten. "Circumstances can change", zei Mitt namelijk over een mogelijke nieuwe presidential run. Als je hele hele interview echter beluistert, wordt duidelijk dat hij alleen de woorden van de interviewer herhaalt, die blijft doorvragen of er echt geen theoretische kleine kans is dat hij van gedachten verandert. (luister hier)

Ik verwacht dus nog steeds dat Romney niet meedoet. De erg interessante documentaire 'Mitt' laat zien hoe belastend de twee (in 2008 verloor Romney tijdens de voorverkiezingen van McCain) campagnes zijn geweest, ook voor zijn vrouw en familie, dus vermoedelijk laat hij het ditmaal over aan zijn voormalige running mate. Ryan zal in 2015 een beslissing nemen, zegt hij. Ondertussen heeft hij de afgelopen weken alvast vele swing states bezocht in het kader van de promotie van zijn boek, dus ook Paul Ryan noteren we met potlood op de kandidatenlijst.



______________________


link - clip van debat Ryan/Biden waarin er gesproken wordt over geloof en abortus. (Ryan matigde zijn standpunt tijdens de campagne om op één lijn met Romney te blijven)

link - 'Mitt', de volledige documentaire op YouTube

Gerrymandering

Midterms 2014

Elke twee jaar worden er congresverkiezingen gehouden en wanneer deze niet samenvallen met presidentsverkiezingen (die zijn om de vier jaar), wordt er gesproken van midterm elections. Tijdens deze midterms wordt een derde van de Senaat en alle leden van het Huis van Afgevaardigden gekozen, allemaal direct door de bevolking. Daarnaast vinden er ook nog gouverneursverkiezingen plaats, dit jaar in 36 staten.

Het congres (Huis van Afgevaardigden + Senaat), de 'wetgevende macht', is belangrijk voor de president om beleid uit te voeren en zowel de Democraten als de Republikeinen doen er alles aan om de meerderheid in 'het Huis' en de Senaat te krijgen/behouden. Momenteel bezitten de Democraten de meerderheid in de Senaat, terwijl het Huis in handen van de Republikeinen is, en ondanks het feit dat het hele Huis wordt gekozen in november 2014, is het nu al duidelijk dat de Republikeinen de meerderheid zullen behouden. De reden hiervoor heeft te maken met een frappant fenomeen: gerrymandering. 

Gerrymandering

De Nederlandse benaming is kiesrechtgeografie en komt neer op het creatief indelen van kiesdistricten om voor de zittende partij voordeel te behalen. Elke staat is verdeeld in districten en elk district wordt vertegenwoordigd door een lid in het Huis van Afgevaardigden. Om de tien jaar, na de volkstelling, worden de districten opnieuw ingedeeld, oorspronkelijk met het idee om een juiste afspiegeling van de bevolking te behouden. Die herverdeling (die in nagenoeg alle gevallen door de machthebbers van de staat wordt gemaakt) wordt echter al sinds jaar en dag op een slinkse manier gebruikt om de verkiezingen te beïnvloeden.

Het plaatje laat duidelijk zien wat het principe is: door de indeling aan te passen, verandert de uitslag drastisch. Een gebied of wijk waar de tegenpartij duidelijk overheersend is, wordt bijvoorbeeld ingedeeld in één (veelal apart gevormd) congresdistrict, dat als verloren wordt beschouwd. Alle omliggende districten hebben dan geen 'last' van al die tegenstemmers zodat er een veilige marge voor de zittende partij ontstaat. Een andere tactiek is het versplinteren van zo'n gebied, zodat elk groepje stemmers in een ander district (waar de zittende partij dominant is) terecht komt en al die stemmen zo verloren gaan.  

Mag dat??

Ja, dat mag. De term ontstond al in 1812, toen gouverneur Elbridge Gerry van Massachusetts de districten op een (voor zijn partij) voordelige manier herindeelde. Een bepaald district kreeg de vorm van een salamander en dat inspireerde een journalist tot gerrymandering. (In andere landen zijn overigens ook talloze voorbeelden van 'kiesrechtgeografie' te vinden.)   

Het wordt pas niet toegestaan als het aantal inwoners/stemgerechtigden per district enorm verschilt, maar verder zijn er weinig beperkingen. Het leidt dan ook tot idioot gevormde districten. Bekijk hier maar eens een lijst van de ten most gerrymandered congresdistricten. 

4 november 2014

Nu hebben de Democraten de pech dat de Republikeinen na de midterms van 2010 de meerderheid van het Huis wonnen en de districten toen (na de volkstelling) weer mochten worden heringedeeld. Een zeer sterk staaltje gerrymandering volgde, en niet zonder resultaat. Twee jaar later behaalden de Democraten meer stemmen (49% tegen 48,2%) maar met gemak behielden de Republikeinen de controle over het Huis (233 tegen 195 zetels). Een vreemd gegeven in een democratie! 

Met diezelfde indeling zal er dus ook dit jaar geen grote verschuiving van de macht plaatsvinden in het 'Huis'. In de Senaat is het een compleet ander verhaal. Elke staat heeft twee senatoren en deze worden direct gekozen door de inwoners van de staat (voor een termijn van 6 jaar). Voor de Democraten wordt het spannend, maar voor Obama is het te hopen dat ze de meerderheid in de Senaat kunnen behouden, aangezien hij nu al zo vaak overhoop ligt met het congres. Michelle Obama benadrukte deze week dan ook het belang van de aankomende congresverkiezingen in een videoboodschap (link). 

______________________________________

link - 'Now That's What I Call Gerrymandering!' - over midterms 2012

link - Huidige stand van zaken m.b.t. peilingen Senaatsverkiezingen 2014 

Hillary 2.0

Hillary 2.0

Deze week was Hillary Clinton te gast bij 'The Daily Show' en natuurlijk stond de vraag of ze zich kandidaat gaat stellen centraal. Ontspannen lachte en grapte ze mee en voedde ze alle speculaties door samen met Jon Stewart een checklist te doorlopen of ze geschikt is voor het hoogste ambt. Erg leuk om te zien, maar het uitgebreidere web-interview (hier volledig te zien) was eigenlijk interessanter dan het grollende (op tv uitgezonden) gedeelte, omdat het inmiddels overduidelijk is dat ze feitelijk al is begonnen met haar tweede gooi naar het presidentschap.

Het serieuzere tweede gedeelte gaf namelijk een inkijk in wat voor campagne Clinton gaat voeren en hoe goed ze zich lijkt te voelen. Waar ze tijdens haar campagne tegen Barack Obama in 2008 vaak enigszins krampachtig overkwam, maakt ze nu een veel rustigere indruk. Na de verwerking van die verloren campagne en met haar ervaring als Minister van Buitenlandse Zaken is ze een erg complete, inhoudelijk sterke kandidaat, en daardoor zeer gevaarlijk voor de Republikeinen.

Israël / MH17

Zodra het tijdens een campagne over buitenlandpolitiek zal gaan, heeft Clinton al een voorsprong door haar kennis en achtergrond. Meestal wordt er zelfs een heel presidentsdebat gewijd aan foreign policy en tijdens het interview met Stewart liet ze zien hoe ze omgaat met controversiële onderwerpen als het conflict in het Midden-Oosten: gedecideerd maar met gevoel voor nuance (wel vanuit de Amerikaanse visie). Natuurlijk is 'The Daily Show' voor haar een relatief veilige setting, maar ook in andere recente interviews vind ik de manier waarop ze betrokken, geroutineerd (en soms met humor) reageert op allerlei verschillende onderwerpen indruk maken.

Zo werd Clinton afgelopen donderdag ook geïnterviewd en moest ze noodgedwongen kort na het neerhalen van vlucht MH17 reageren op dit drama (clip). Haar reactie laat wederom zien dat ze niet alleen erg veel kennis bezit op het gebied van het buitenland maar ook niet bang is stelling te nemen. Door de rol die ze als Secretary of State gespeeld heeft op het internationale podium kan Clinton op elke actuele situatie inhoudelijk reageren. Het is te hopen dat ze dit midden in een verhitte presidentscampagne op dezelfde manier blijft doen, aangezien de druk dan natuurlijk immens toeneemt.

Gaffe

Helemaal vlekkeloos zijn de afgelopen maanden ook niet verlopen voor de oud-senator van New York. Zo veel media-aandacht resulteert onvermijdelijk in een gaffe (blunder/fout). Sprekend over de financiële situatie van het echtpaar Clinton, nam ze de term dead broke in haar mond toen ze beschreef hoe zij en haar man na het verlaten van het Witte Huis nagenoeg platzak waren. Het kwam haar op flink wat kritiek te staan, gezien de vele miljoenen die Bill & Hillary de jaren daarna verdienden met speeches en boeken.

Hillary erkende haar fout, ook bij 'The Daily Show' ("an inartful use of words") en koppelde de uitspraak vakkundig aan haar betrokkenheid bij de inkomensongelijkheid in Amerika. Ook dit wijst erop dat de campagnemodus van Clinton al gevonden is en ze zich niet snel uit de tent laat lokken (door de uitspraak bijvoorbeeld te verdedigen en de situatie erger te maken).

Ready for Hillary

Hillary lijkt er echt klaar voor en haar miljoenen supporters ook. Het Super-PAC 'Ready for Hillary' maakte vorige week bekend het afgelopen kwartaal 2,5 miljoen dollar te hebben opgehaald (hier blogpost over campagnegeld en PAC's). Een deel van de Democraten roept nog om een tegenkandidaat in de vorm van de progressieve senator Elizabeth Warren. Warren lijkt (vooralsnog) geen enkele intentie te hebben om zich te kandideren en hoewel ze onder 'anti-establishment-Democraten' aardig wat supporters heeft is ze in mijn ogen te activistisch en ideologisch om een breed draagvlak te creëren. Vicepresident Joe Biden heeft laten doorschemeren wellicht een derde poging te wagen, maar zeker met Hillary in deze vorm maakt hij geen serieuze kans.

Hillary Clinton is ouder, wijzer en meer ervaren dan in 2008 en komt zelfverzekerder dan ooit over. Daarnaast is de invloed van het feit dat Amerika mogelijk voor het eerst op een vrouw kan stemmen niet te onderschatten. Als ze op stoom blijft, kunnen de Republikeinen hun borst natmaken (en hopen dat de aanhoudende impopulariteit van President Obama de Democraten blijft tegenwerken), want wie het ook tegen Hillary Clinton gaat opnemen: het wordt een zeer pittige kluif.

_________________

link - eerdere blogpost over Hillary Clinton en haar politieke leven
link - website Super-APC 'Ready for Hillary'

Rand Paul

Zo vader, zo zoon

Van alle mogelijke presidentskandidaten, is senator Rand Paul de vreemde eend in de bijt. De oogarts (!) is opmerkelijk eerlijk voor een politicus, wijkt vaak af van zijn Republikeinse partijgenoten en bespreekt onderwerpen die andere politici niet aan durven te raken. Het zijn allemaal eigenschappen die zijn vader, oud-presidentskandidaat Ron Paul, ook heeft en net als zijn vader krijgt hij weinig steun van de gevestigde orde. De opstandige 'Tea Party'-beweging omarmt zijn eigengereide visie echter wel en op dit moment bevindt hij zich in een positie waarin Paul senior zich nooit bevond: Rand Paul is de koploper in de peilingen bij de Republikeinen.

De voorsprong is weliswaar nipt (hier de tussenstand) en heeft ook te maken met zijn (vroege) zichtbaarheid in de media, maar bijzonder is het zeker, aangezien Rand Paul vanwege zijn afwijkende standpunten met regelmaat als 'onverkiesbaar' wordt bestempeld.

Kentucky

In 1988 kwam Rand (toen 25 jaar) voor het eerst in aanraking met de politieke wereld, toen hij als vrijwilliger betrokken was bij de presidentiële campagne van zijn vader. Ron Paul was toen namens de Libertarian Party presidentskandidaat en behaalde uiteindelijk 0,47% van de stemmen. Later keerde Ron terug naar de Republikeinen (ook als congreslid van Texas) en deed hij in 2008 en 2012 mee met de voorverkiezingen. De onverschrokkenheid waarmee zijn vader tijdens die campagnes en als congreslid impopulaire en gedurfde standpunten verdedigde (in tegenstelling tot zijn partij en president in was hij bijvoorbeeld al vanaf het begin fel tegen de oorlog in Irak) is ook terug te zien bij Rand Paul.

Sinds 2010 is hij senator van Kentucky en ondanks zijn vele conservatieve standpunten (hij wil abortus verbieden, is 'pro-gun' en wil geen bemoeienis van de overheid) schroomt ook hij niet om tegen zijn partij in te gaan. Zo is hij tegen militair ingrijpen in Syrië en heeft hij felle kritiek op de War on Drugs.

War on Drugs

Rand Paul pleit voor een andere aanpak van het drugsprobleem. De strenge wetten zorgen ervoor dat drugsgebruik en -bezit wordt bestraft met zware gevangenisstraffen (en in Amerika betekent dit ook verlies van stemrecht, in sommige staten zelfs voor altijd). In een gepassioneerd betoog voor de Senaatscommissie benoemde Paul de effecten van deze aanpak en sprak hij over een aantal controversiële zaken, zoals de reden achter het feit dat driekwart van de drugsgerelateerde gevangenen Afro-Amerikaans of Latino is. Onder blanken is er evenveel drugsgebruik, zo gaf hij aan, maar in arme wijken worden jongeren veel sneller opgepakt en berecht.

Obama, die toegegeven heeft in zijn jeugd cocaïne gebruikt te hebben en zich ook heeft uitgesproken over dit onderwerp, kwam ook voor in zijn verhaal. Paul vertelde dat hij blij was dat Obama destijds niet is opgesloten en sprak twee zinnen uit die wel eens als een boemerang terug kunnen komen tijdens de Republikeinse voorverkiezingen:

"And I think, what a tragedy it would have been, had he gone to prison. What a tragedy it would have been if America wouldn't have gotten to see Barack Obama as a leader."

(hier het volledige betoog, ± 5 min. en de moeite waard)

De Republikeinse strijd

Paul's eerlijkheid is zeker een risicofactor, maar maakt hem wel een interessante kandidaat. Zijn recente zichtbaarheid in de media en positie in de peilingen zorgen er al voor dat andere mogelijke kandidaten hun pijlen op hem richten. Deze week nog viel Rick Perry (hier blogpost over deze cowboy) hem bijvoorbeeld hard aan op zijn buitenlandvisie (link naar artikel).

Waar de voorverkiezingen bij de Democraten pas interessant lijken te worden als Hillary een misstap maakt of zich toch bedenkt, ziet het ernaar uit dat we ons kunnen opmaken voor een open, onvoorspelbare en boeiende strijd aan de Republikeinse kant. Het wachten is op de officiële aankondiging, maar op Rand Paul kunnen we alvast rekenen.

Marco Rubio

The Republican Savior 

Begin vorig jaar werd werd hij nog gezien als de absolute topfavoriet voor de Republikeinse presidentsnominatie. 'TIME' bombardeerde hem zelfs tot de redder van zijn partij. Een zeer ongemakkelijk moment tijdens een belangrijke, live uitgezonden toespraak gooide echter flink wat roet in het eten, waardoor de Cubaans-Amerikaanse senator Marco Rubio de afgelopen periode druk bezig is geweest om zich terug naar de top van de peilingen te vechten.

Dat hij zijn zinnen nog steeds op het presidentschap heeft gezet, is overduidelijk. In april dit jaar werd bekend dat het hoofd van zijn staf, Cesar Conda, vertrekt en senior adviser wordt van het pro-Rubio actiecomité 'Reclaim America PAC' (hier een nieuwsartikel erover en hier blogpost over PAC's).

Rubio is jong, zeer conservatief en de knuffel-latino van de populistische 'Tea-party'-beweging in Amerika en hij maakt zeker een goede kans op de nominatie, ondanks zijn waterfiasco op live televisie (waarover later meer).

Florida

De Cubaanse ouders van Rubio kwamen eind jaren '50 naar Florida, waar Marco in 1971 werd geboren. Op zijn 28e won hij al zijn eerste verkiezing en kwam hij namens zijn thuisstaat in het Huis van Afgevaardigden, waar zijn conservatieve reputatie snel groeide. Na aan aantal succesvolle herverkiezingen maakte Rubio bekend dat hij senator van Florida wilde worden, en ook hierin slaagde hij.

Sinds 2010 heeft Marco Rubio met zijn stemgedrag als senator (wat betreft geijkte thema's als abortus, wapenbezit en belastingen) vele rechtse Republikeinen voor zich gewonnen en zich gepositioneerd als de conservatieve hoop voor de toekomst. Het kwam dus ook niet als een grote verrassing dat hij werd uitgekozen om de traditionele reactie van zijn partij op de jaarlijkse 'State of the Union' van president Obama uit te spreken, live op televisie.

Watergate

Het is de belangrijkste toespraak van zijn leven. Direct na Obama's 'State of the Union' begint Marco Rubio met de Republikeinse reactiespeech en al vanaf de start maakt hij een zenuwachtige indruk. Na enkele minuten is duidelijk te merken dat hij last krijgt van een droge mond en op een gegeven moment krijgt hij de woorden niet eens meer duidelijk uitgesproken.

Miljoenen kijkers zien de paniek in Rubio's ogen toenemen tot het moment komt dat hij iets ogenschijnlijk onschuldigs MOET doen: een slokje water nemen. De manier waarop hij dit doet - reiken naar het waterflesje en een slok nemen zonder het oogcontact met camera te verbreken - is echter zo paniekerig en onhandig dat niemand meer op de inhoud van de speech let (kijk hier en oordeel zelf).

Onwards

Het was sneu voor hem, maar politiek is keihard: ook achteraf had iedereen het alleen maar over de wanhopige slok water van de Republikeinse favoriet. De late-night hosts wisten er wel raad mee (hier een compilatie) en binnen zijn partij vroeg men zich af of Rubio wel bestand is tegen de enorme druk van een presidentiële campagne.

Toch heeft hij zich aardig herpakt en lijkt de jonge senator nog steeds vastberaden om zich te kandideren. Zijn recente speeches en interviews richten zich op de landelijke politiek en als het om lastige onderwerpen gaat, is hij zó behoedzaam dat het soms vreemd overkomt. Zo weigerde hij onlangs de vraag te beantwoorden of hij wel eens marihuana heeft gerookt. Stephen Colbert maakte de reactie belachelijk (link) en liet ook meteen zien dat het waterincident voorlopig nog niet vergeten is.

Voor Marco Rubio is het te hopen dat zijn imago volledig is hersteld als de voorverkiezingen beginnen en dat de cover van 'TIME' achteraf niet als een vloek wordt beschouwd.  

The magic number: 270

Electoral college

In Amerika win je de presidentsverkiezingen bij het behalen van minimaal 270 electoral votes. Dit systeem zorgt ervoor dat je de verkiezingen kunt winnen, terwijl je landelijk minder stemmen hebt gekregen dan je tegenstander. In het Nederlands wordt er gesproken over 'kiesmannen' en de verdeling van die kiesmannen heeft een grote invloed op de campagne. De presidentskandidaten kiezen de staten waar ze campagne voeren nauwkeurig uit, aangezien sommige staten een beslissende rol hebben. Andere staten krijgen daarentegen nooit kandidaten te zien, omdat de uitkomst van tevoren al vast staat.

Texas stemt bijvoorbeeld al decennia op een Republikein en aangezien de electoral votes (zoals bij bijna alle staten) allemaal naar de winnaar gaan, heeft het voor een Democratische kandidaat weinig zin om er tijdens een presidentscampagne veel tijd te 'verdoen'. De focus op de swing states (staten die op voorhand nog geen winnaar kennen) en de scheve verdeling van kiesmannen komt het principe dat elke stem gelijk is niet ten goede.

Your vote counts!

De opzet werd al in 1787 (voorafgaand aan de eerste presidentsverkiezingen) bedacht met het idee om de valkuilen van een landelijke verkiezing te vermijden. Door alle staten kiesmannen te geven, werd voor elke staat een gewicht gecreëerd en zouden kleine staten bijvoorbeeld niet worden genegeerd. Daarnaast was het oorspronkelijk zo dat een kiesman geacht werd om een betere afweging te maken dan het volk. Inmiddels is het een meer symbolische functie geworden waarbij een kiesman niet afwijkt van de stemuitslag. Het basisprincipe en de verdeling is wel gebleven.

Elke staat krijgt voor elk lid van het congres (Huis van Afgevaardigden en Senaat) een kiesman. Omdat iedere staat twee senatoren heeft en minstens één lid van het Huis, hebben zelfs de kleinste staten minimaal drie kiesmannen en verschilt het aantal inwoners per kiesman enorm: in Wyoming staat één kiesman voor 140 duizend inwoners en in New York voor 520 duizend inwoners. Het ´gewicht´ van je stem kan dus bijna verviervoudigen door naar een andere staat te verhuizen. (hier een precieze verdeling per staat).

2000 BUSH / GORE

Tijdens de historische verkiezingen van 2000 kreeg Al Gore ruim een half miljoen stemmen méér dan George W. Bush. De idiote verkiezingsnacht leverde nog geen winnaar op, aangezien niemand de 270 kiesmannen had bereikt. Alles draaide uiteindelijk om de 25 kiesmannen van Florida. Het verschil was zo nipt dat er een hertelling werd uitgevoerd, maar na een gecompliceerde strijd waarbij vele advocaten en rechters betrokken waren, bepaalde het Hooggerechtshof uiteindelijk dat de hertelling stopgezet moest worden. Bush won Florida officieel met 537 stemmen verschil en werd pas vijf weken na de verkiezingsdag verklaard tot President-elect (vermakelijke tv-film hierover: Recount).

Popular vote

Dit was de vierde keer in de geschiedenis dat de winnaar de popular vote verloor en je kunt je afvragen waarom er wordt vastgehouden aan deze omslachtige verkiezingsstructuur. Los van de vraag hoe effectief het ontstane tweepartijenstelsel in Amerika is (gebrek aan nuance, polariserende machtsstrijd congres) zou een verkiezing waarbij het totale aantal stemmen centraal staat in mijn ogen eerlijker en veel duidelijker zijn (en de opkomst, nu meestal rond de 55%, verhogen). De kiesmannen kunnen proportioneel verdeeld of desnoods afgeschaft worden. Een staat kan dan nog steeds worden ´gewonnen´ maar alle stemmen die nu verloren gaat tellen dan in ieder geval weer mee, en ook nog even zwaar. Zo zou zelfs een Democraat in Texas weer achter het principe kunnen staan dat elke stem telt.

Rick Perry

Second chance

Als er iemand is die weet hoe één moment een campagne kan definiëren, is het Rick Perry. Na zijn mislukte campagne in 2012 heeft de Republikeinse gouverneur van Texas zijn zinnen op een herkansing gezet en van alle kandidaten wellicht de duidelijkste signalen afgegeven. "America is a place that believes in second chances.", verkondigde hij onlangs nog in een interview (link) waarin hij zich op de toekomst richtte.

Het grappige is dat Perry gelijk heeft. Amerika houdt van een comeback kid en mocht hij zich al vroeg en succesvol in de strijd mengen, levert dat ongetwijfeld materiaal op voor heroïsche artikelen die bol staan van de retoriek. Eerst is het echter afwachten hoe vaak hij zichzelf nog in de voet gaat schieten, want in de afgelopen weken heeft Rick Perry nogmaals bewezen hier erg bedreven in te zijn.

Texas 

Nadat oud-gouverneur George W. Bush president werd, volgde Perry hem op en na drie herverkiezingen is hij nu langstzittende gouverneur van Texas. Zijn conservatieve standpunten hebben in de zuidelijke staat gezorgd voor populariteit maar vinden landelijk meer tegenstand. Zo is hij tegen abortus (zelfs na verkrachting), vóór de doodstraf, fel tegen het homohuwelijk en pleit hij juist voor méér wapenbezit. Na de vele schietpartijen op scholen in Amerika was zijn oplossing: geef alle leerkrachten wapens.

Toch krijgt hij veel steun vanuit de Bible Belt en was hij al snel één van de grote favorieten toen hij zich in augustus 2011 kandidaat stelde voor het presidentschap. Zijn bliksemsnelle lancering naar de top van de peilingen werd echter gevolgd door een roemruchte vrije val. Na een paar debatten waarin hij al niet zo'n beste indruk maakte, volgde de doodsteek voor Perry's campagne tijdens een debat in november tussen acht Republikeinse presidentskandidaten.

Oops

Ik schrijf doodsteek, maar Harakiri is een betere omschrijving voor het meest besproken moment van het debat. Rick Perry begint aan een krachtig antwoord en meldt stellig dat hij als president maar liefst drie ministeries zou afschaffen:

"Commerce, education and the uh... What's the third one there, let's see..."

In plaats van handig de aandacht te verleggen of te improviseren, probeert Perry vervolgens hardop te bedenken welk derde ministerie hij ook alweer wilde afschaffen. Na wat gestuntel (kijk hier zelf) geeft hij op en vat hij het moment met een verslagen "Oops" perfect samen. Het is sneu om te zien, want Perry lijkt maar al te goed te beseffen dat zijn campagne voorbij is.

2016 

De Texaanse cowboy heeft zich weten te herpakken en lijkt beter in zijn vel te zitten dan toen. Waar hij tijdens zijn vorige campagne nog erg veel last had van een rugoperatie en daaraan gerelateerde slaapproblemen, maakt hij nu een tevreden indruk. Vorige maand sprak hij voor het eerst over de mislukte campagne en over zijn mogelijke tweede kans. Ook heeft hij al aangegeven dat hij zich niet meer herkiesbaar stelt als gouverneur, dus met de ervaring van vorige keer in zijn broekzak kan hij zich volledig richten op 2016.

Helaas voor Perry is er nu alweer commotie ontstaan. Onlangs kreeg hij een vraag over Texaanse Republikeinen die zich inzetten voor therapie gericht op het genezen van homo's. Perry gaf aan dat hij de vraag of dit nut heeft overlaat aan psychiaters en vergeleek homoseksualiteit vervolgens met alcoholisme. In zijn optiek kun je namelijk voor beiden aanleg hebben, maar er simpelweg niet aan toegeven (hier de link naar zijn uitspraken).

In een boek uit 2008 schreef hij al over deze opvatting, maar in het licht van een mogelijke nieuwe presidentiële campagne veroorzaakt de uitspraak nu ophef. Mogelijk concurrent Chris Christie (hier een aparte blogpost over hem) was er snel bij en veroordeelde de uitspraken. In zijn staat New Jersey heeft hij gay conversion therapy verboden en tegenover journalisten liet hij duidelijk weten het oneens te zijn met de uitspraken (meer info). Perry zelf is druk bezig de schade te beperken en zo lijken de voorverkiezingen al vroeg op gang te komen.

Presidential debates

The world is watching

De debatten tussen de presidentskandidaten zijn voor mij één van de hoogtepunten van de presidentsverkiezingen. Na maanden campagne te hebben gevoerd, staan de kopstukken eindelijk tegenover elkaar, met miljoenen verwachtingsvolle ogen op hen gericht. Het is de ultieme campagnetest en naast verhelderende inhoudelijke discussies ontstaan er vaak historische campagnemomenten. Zo maakte Ronald Reagan in 1984 korte metten met the age issue (Reagan, toen 73, de oudste president) door te grappen dat hij de youth and inexperience van tegenkandidaat Walter Mondale (toen 56) niet tegen hem zou gebruiken in de campagne.

Over het belang van de debatten kan worden getwist (een goede president hoeft niet per se goed te kunnen debatteren) maar ze hebben zeker effect op de campagne. Zowel blunders als hoogtepunten komen terug in verkiezingsspotjes en een goede/slechte prestatie heeft invloed op de peilingen.

Nixon / Kennedy

Het klassieke voorbeeld dat wordt aangehaald om het effect van een televisiedebat aan te tonen, is het debat tussen John F. Kennedy en Richard Nixon in 1960 (tevens het eerst tv-debat). Nixon, mager, koortsig en net hersteld van een operatie, weigerde make-up en zag er naast de gezonde, gebruinde Kennedy bleek en ongezond uit. De ruim 70 miljoen tv-kijkers wezen Kennedy als duidelijke winnaar aan terwijl de radioluisteraars het op Nixon hielden (wel enigszins geholpen door het feit dat mensen zonder tv destijds vooral in het meer Republikeinse Zuiden te vinden waren). JFK's achterstand in de peilingen verdween na het debat en Nixon verloor nipt de verkiezingen.

Toen Nixon in 1968 wederom kandidaat was, weigerde hij te debatteren (en won hij de verkiezingen) en ook tijdens zijn succesvolle herverkiezingscampagne in 1972 ging hij niet op uitnodigingen in. Na zijn aftreden ging opvolger Gerald Ford de uitdaging wel aan en tijdens zijn debat met Jimmy Carter blunderde hij meteen opzichtig. Vanaf dat jaar zijn de debatten een vast onderdeel van de presidentscampagne.

The incumbent curse 

Zittende presidenten verliezen bijna altijd het eerste debat. Doordat het beleid van de afgelopen jaren ter discussie staat, schieten ze nagenoeg allemaal in een uitleggende rol en ook is duidelijk te merken dat een president niet erg gewend is aan felle tegenspraak. Daarnaast heeft een president natuurlijk andere zaken aan het hoofd dan voorbereidingen op een debat. Voor een tegenkandidaat is het eerste debat echter het uitgelezen moment om de president aan te vallen en zichzelf te profileren.

Dit principe kwam in 2012 duidelijker dan ooit naar voren tijdens het eerste debat tussen president Obama en Mitt Romney. Romney trok fel van leer en was uitermate goed voorbereid. Zelfverzekerd en vurig viel hij aan en maakte hij ook wat (ingestudeerde) grapjes. Obama leek daarentegen ongeïnteresseerd en gaf vage, lange antwoorden, zonder Romney ook maar één keer aan te vallen. Het beeld van een afwezige Obama bleef hangen, zijn ruime voorsprong in de peilingen verdween en Romney werd voor het eerst echt als mogelijke president gezien.

Please proceed, governor

Obama herpakte zich op tijd voor het tweede debat, dat een memorabele blunder van Romney bevatte. De aanval op het Amerikaanse consulaat in Benghazi (Libië) kwam ter sprake. Kritiek op de gebrekkige veiligheidsmaatregelen zorgde ervoor dat dit in feite juist voor Obama een gevoelig onderwerp was. Mitt Romney slaagde er echter in om dit onderwerp totaal verkeerd aan te pakken. In plaats van de nadruk op de veiligheid van het consulaat te leggen, vroeg Romney zich hardop af waarom het zo lang duurde voordat publiekelijk bekend werd dat het om een terrorist attack ging.

Obama's antwoord over Benghazi was sterk, en hij meldde o.a. dat hij de aanval een dag later al een terroristische aanslag had genoemd. Toen Romney weer aan de beurt was, wendde hij zich tot Obama en vroeg: "You said, on the day after the attack, it was an act of terror?, waarop Obama hem ijzig aanstaarde en zei: "Please proceed, governor". Romney ging verder en zei dat dit niet het geval was, waarop de moderator (Candy Crowley) hem corrigeerde en aangaf dat Obama het inderdaad een terroristische aanslag had genoemd. "Can you say that a little louder, Candy?", vroeg Obama vervolgens venijnig. (In dit filmpje kun je zien hoeveel plezier Jon Stewart hierom had in The Daily Show.)

Voorverkiezingen 

Romney's knullige moment is een goed voorbeeld van de onvoorspelbaarheid van een presidentieel debat onder hoogspanning, waarin de kandidaten elke minuut alert moeten zijn. Gelukkig kunnen alle kandidaten tijdens de voorverkiezingen alvast flink oefenen, want de Democraten en Republikeinen zullen in de loop van 2015 eerst partijgenoten tegenkomen. De vorige keer hielden de Republikeinen zelfs 20 debatten tijdens de voorverkiezingen; een aantal waar ze nu op terugkomen.

Chris Christie

Big Boy

Naast een opvallende verschijning is Chris Christie in mijn ogen één van de grote kanshebbers voor de Republikeinse nominatie. Hij is een bevlogen prominent binnen zijn partij en bovendien een succesvol gouverneur, populair geworden door zijn brute eerlijkheid en vechtersmentaliteit. 

Over zijn gewicht (tijdens zijn jaren als US attorney onder George W. Bush, gaf Bush hem de bijnaam 'Big Boy') zijn al veel grappen gemaakt, waaronder door Christie zelf. Het onderwerp wordt sinds het begin van zijn politieke carrière veelvuldig aangehaald. Critici verwijten hem een gebrek aan discipline en ook zijn er zorgen over zijn gezondheid. Sinds hij eind vorig jaar een maagband heeft laten plaatsen, vliegen de kilo's er echter af dus bij een eventuele presidentiële race lijken die zorgen alvast van tafel geveegd.

New Jersey

In 2009 werd Christie tot gouverneur van New Jersey gekozen en meteen na zijn aantreden werd er noodgedwongen aanzienlijk bezuinigd. Aanvankelijk leidde dit tot woeste reacties, maar door middel van toegankelijke town hall meetings, waarin Christie uitgebreid inging op alle vragen en aantijgingen van inwoners, zorgde hij ervoor dat men begrip kreeg voor zijn handelen. 

Zijn directe, botte manier van communiceren (bijvoorbeeld tijdens deze discussie met een inwoner) bezorgde hem een reputatie als eerlijke, daadkrachtige gouverneur. In 2013 werd hij dan ook met overmacht herkozen voor een tweede termijn, waarin hij onder meer veel lof kreeg voor zijn optreden na de verwoestende orkaan Sandy. 

Precies tijdens de presidentscampagne tussen Obama en Romney, werkte Christie effectief samen met Obama om de schade te herstellen. Toen Christie de president vervolgens publiekelijk bedankte, kreeg hij kritiek omdat hij de campagne van Romney daarmee zou schaden. Zijn verontwaardigde reactie hierop tegenover een journalist was typisch Christie: confronterend, duidelijk en direct.   

Brugschandaal

Toch is er één hoofdpijnonderwerp voor Chris Christie: het schandaal omtrent de verkeerschaos op de George Washington Bridge. In september 2013 werd er een aantal banen op de brug gesloten, om onduidelijke redenen. De enorme opstopping die vervolgens ontstond bij de stad Fort Lee duurde maar voort en had zelfs dodelijke gevolgen: een vrouw overleed omdat een ambulance het ziekenhuis niet kon bereiken.

Maanden later werd bekend dat medewerkers van Christie de banen hadden laten sluiten als een politieke wraakactie. De burgemeester van Fort Lee steunde de gouverneur niet tijdens zijn herverkiezingscampagne en als straf hiervoor werd er bewust chaos gecreëerd (meer info). 

Christie gaf een persconferentie van een uur (hier volledig te zien) waarin hij vertelde dat hij geschokt was en zelf niet op de hoogte was van het wraakplan. Hij beantwoordde alle vragen en gaf aan dat de bewuste medewerkers direct waren ontslagen. Vooralsnog is er geen bewijs dat Christie iets afwist van het plan, ook niet na een recent onderzoek. 

2016 

Op weg naar 2016 zal dit onderwerp blijven terugkeren. Zelfs als hij inderdaad van niets wist, is het natuurlijk geen goede reclame voor Christie als gouverneur. Het beeld dat hij zijn eigen staf niet onder controle zou hebben heeft zijn reputatie al geschaad en mocht blijken dat hij toch direct betrokken was bij het schandaal, is het einde verhaal.

Toch denk ik dat Chris Christie een enorm effectieve presidentskandidaat kan en zal zijn. Zijn standpunten zijn relatief gematigd (wat betreft abortus, wapenbezit, homorechten) dus hij kan een brede groep kiezers aanspreken. Hij kan daarnaast zeer goed debatteren, is erg gevat, vol zelfvertrouwen (soms arrogant) en zelfs na het brugschandaal bijzonder populair, niet alleen in zijn eigen staat. 

Komende donderdag (12-06) is hij voor het eerst sinds het schandaal weer bij een late night talkshow te gast, The Tonight Show, en dat zal vast het startpunt zijn van een charmeoffensief, gericht op het vergeten van de recente affaire. Daarna kan hij zich gaan richten op de Republikeinse voorverkiezingen, die allesbehalve saai gaan worden, mocht Christie zich inderdaad kandidaat stellen.   

A heartbeat away from the presidency

Running mates

Zodra de presidentskandidaten bekend zijn, begint de zoektocht naar een 'running mate' - een vicepresidentskandidaat. Het bijzondere aan dit proces is dat hij of zij niet wordt gekozen door de bevolking of door de partij, maar door de presidentskandidaat zelf en het campagneteam. 

Hierdoor wordt er helaas niet altijd gekeken naar het meest belangrijke aspect: of die persoon ook echt GESCHIKT is om de president eventueel te vervangen. Een campagneteam kijkt namelijk eerder naar het effect dat de keuze op de campagne kan hebben. Zo kan het zijn dat het team van John McCain in 2008 met dorpsgek Sarah Palin op de proppen kwam, waarover later meer. 

Vetting

Bij het kiezen van een running mate wordt er een lijst gemaakt met mogelijke kandidaten en iedereen wordt zeer grondig onderzocht. Het vetting process, zoals dat wordt genoemd, duurt maanden en over elke optie wordt een dik dossier aangelegd. Zo'n dossier bevat alle (al dan niet belastende) informatie die bij een presidentscampagne naar boven zou kunnen komen: affaires, schandalen, buitenechtelijke kinderen, financiële gegevens; alle mogelijke mediagranaten worden opgespoord. De onderzochte kandidaten dienen volledige openheid van zaken te geven. 

Compensatie

Ook wordt er gekeken naar de zwakheden van de presidentskandidaat zelf. Ligt die bijvoorbeeld slecht bij de Latino's, wordt de voorkeur gegeven aan een vicepresidentskandidaat die dat deel van de bevolking wel kan bekoren. Die compensatie vindt op allerlei vlakken plaats. Bij een onervaren, jonge kandidaat (zoals Obama destijds), wordt een ervaren Washington-insider (zoals Joe Biden) gezocht en naast iemand die Amerika bijna nooit verlaat (George W. Bush b.v.) wordt een ervaren rot met een berg buitenlandervaring gezet (zoals Dick Cheney). 

Gerald Ford

Als de president gekozen is, wordt de running mate dus the first in line. Toen Richard Nixon in 1974 aftrad, volgde vicepresident Gerald Ford hem op. Het frappante is dat Ford de afgetreden vicepresident Spiro Agnew (omkoping en belastingfraude) slechts acht maanden daarvoor had opgevolgd!
Ford werd dus president en vicepresident zonder campagne te hebben gevoerd. Lang hield hij het niet vol, want twee jaar later werd hij door Jimmy Carter verslagen en was zijn presidentschap alweer ten einde.

Wat dat betreft deed Lyndon B. Jonhson het beter. De VP onder John F. Kennedy werd na de beroemde moord in Dallas plotseling president (aan boord van Air Force One ingezworen) en in 1964 werd hij wel eigenhandig herkozen. Tegenwoordig wordt hij als onder de betere presidenten geschaard.

Sarah Palin

Bij een overwinning van John McCain (toen toch al 72), was Sarah Palin a heartbeat away from the presidency geweest. McCain stond achter in de peilingen in 2008, toen de selectieprocedure begon. Het campagneteam wilde het tij keren en was wanhopig op zoek naar een keuze die voor een ommekeer zou kunnen zorgen. (Voor de liefhebber: Mark Halperin en John Heilemann schreven het fascinerende boek 'Game Change' over de campagne van '08.) Na talloze kandidaten te hebben onderzocht, kwam campagnestrateeg Steve Schmidt plotseling op Palin. Een opzienbarende keuze, maar er was wel een groot probleem: het vetting process moest in vijf dagen (!) worden afgerond.

Paniekerig werd besloten om voor deze alles-of-niets optie te gaan en een haastig vooronderzoek werd afgerond. Palin werd overgevlogen en een onwaarschijnlijk duo was geboren. Al heel snel bleek dat Palin nagenoeg nergens iets van afwist en totaal overrompeld werd door alle aandacht. Het campagneteam kon slechts toekijken hoe een blunderende Sarah Palin de presidentiële campagne alleen maar schaadde.

Schmidt betuigde later zijn spijt en gelukkig werd er vier jaar later al lering getrokken uit deze bizarre episode, want het idee van President Palin zagen zelfs de Republikeinen niet zitten.

 

Money makes the campaign go round

Miljardencampagnes 

Dat geld een belangrijke rol speelt tijdens een presidentiële campagne is evident. Zonder een sloot geld is een kandidatuur op voorhand al mislukt. In 2012 werd er in totaal ruim 2,6 miljard dollar uitgegeven aan de presidentscampagne. Vorige maand is er echter een beslissing genomen door het Supreme Court die ervoor gaat zorgen dat de rijken der aarde nóg meer invloed krijgen op de verkiezingen en dit is een kwalijke zaak.

Het is nu al bijna onmogelijk geworden voor onbekendere en onafhankelijke politici om serieus mee te doen, en door dat besluit neemt de noodzaak voor presidentskandidaten om rijke donoren aan hun kant te krijgen alleen maar toe.

PAC

De miljarden campagnedollars zijn hoofdzakelijk afkomstig van donaties en het geld wordt mede ingezameld door een PAC: een Political Action Committee. Zo'n PAC zamelt beperkte donaties in van o.a. bedrijven en vakbonden, wordt gecontroleerd door de verkiezingscommissie en is verbonden met een politieke partij. Het geld wordt daarna door de kandidaat besteed aan de campagne en mag dus niet onafhankelijk worden besteed om verkiezingen te beïnvloeden. Deze beperkingen werden met succes aangevochten en dit leidde tot een ontwikkeling van een nieuw soort comité.

SuperPAC

In 2010 besloot het hooggerechtshof in Amerika dat bedrijven en burgers onbeperkt geld mogen doneren aan een onafhankelijke 'SuperPAC' en dat dit geld onafhankelijk en zonder restricties mag worden uitgegeven. De enige voorwaarde is dat er geen officiële band met een politieke partij of kandidaat is.

Tijdens de Republikeinse voorverkiezingen was het resultaat onmiddellijk zichtbaar: er ontstond een lawine van keiharde reclames, gefinancierd door het SuperPAC 'Restore Our Future', dat Mitt Romney steunde. Weliswaar opgericht door oud-medewerkers van de vorige campagne van Romney, maar op papier geen banden met Mitt. Vooral tegenkandidaat Newt Gingrich werd vakkundig afgeslacht toen hij plotseling hoog in de peilingen stond.

Door de constructie konden Romney en Obama tijdens hun campagne hun handen van het vuile werk aftrekken en toekijken hoe honderden SuperPACs aanval na aanval lanceerden. Zo vertelt een man in dit pro-Obama spotje hoe zijn vrouw aan kanker overleed nadat hij zijn baan door Romney verloor.

Supreme Court

Alsof deze ontwikkeling niet genoeg was, heeft het hooggerechtshof vorige maand dus nog een subtiele, maar belangrijke wijziging doorgevoerd. Het te doneren maximumbedrag per kandidaat blijft hetzelfde, maar vanaf nu mogen particulieren aan zoveel kandidaten doneren als ze willen, aangezien er op het totaalbedrag geen beperking meer zit. Verspreid over alle verschillende politici en comités kun je nu zo'n 3,5 miljoen dollar doneren! Jon Stewart (The Daily Show) vatte de kern van deze beslissing en de argumentatie dat het met 'freedom of speech' te maken heeft briljant samen in dit filmpje.

De komende presidentscampagne zal dus nog meer dan ooit overgoten worden met dollars van rijke donoren die hun kandidaat willen steunen maar vooral de tegenkandidaat kapot willen maken.

Jeb Bush

Historische herhaling

Een Republikein die in de categorie 'doet-ie 't of doet-ie 't niet' valt is Jeb Bush, de jongere broer van George W. Bush. Twee presidenten in de familie is voor sommigen blijkbaar niet genoeg. In 2012 was er ook al sprake van een eventuele kandidatuur maar toen koos Jeb ervoor om toch niet mee te doen en zijn steun uit te spreken voor Mitt Romney.

Stel dat hij de presidentskandidaat wordt en dat Hillary ook alle verwachtingen inlost, krijgen we na 22 jaar een unieke, historische herhaling van een BUSH vs. CLINTON campagne. In 1992 ging die campagne om zittend president George Bush Sr. en toenmalig presidentskandidaat Bill Clinton, die inmiddels een goede vriendschap hebben ontwikkeld. Hopelijk is hun vriendschap bestand tegen een felle presidentscampagne tussen respectievelijk zoonlief en vrouwlief.

Florida

In 1998 werd John Ellis Bush (de origine van zijn roepnaam) gekozen tot gouverneur van Florida en zo was hij tegelijk met zijn oudere broer gouverneur (George W. van Texas). Zijn succes op het gebied van zorg en onderwijs en zijn band met met de Cubaanse gemeenschap in Florida (22,5% van de bevolking is Latino/Spaans) zorgden voor grote populariteit. Na vier jaar werd hij de eerste Republikeinse gouverneur van Florida die herkozen werd, met nog meer stemmen dan bij zijn eerste overwinning. Zijn affiniteit met Latijns-Amerika (bachelor in 'Latin American studies', een Mexicaanse vrouw en het feit dat hij vloeiend Spaans spreekt) was niet alleen een essentieel onderdeel van zijn gouverneurschap, maar kan ook een belangrijk voordeel opleveren tijdens een landelijke verkiezing.

Immigratie

Juist deze kant van Bush zorgt voor wat twijfels bij de meer rechtse hoek van de Republikeinse partij. Immigratie is een onderwerp waar vele conservatieven een uitgesproken mening over hebben. Jeb Bush heeft echter een andere kijk op illegale immigranten. Onlangs noemde hij illegale immigratie "an act of love, not a felony", omdat mensen op deze manier juist proberen te zorgen voor familie en kinderen. De extreem conservatieven verwachten juist een keihard standpunt van hun kandidaat.

Jeb heeft geregeld kritiek op de verharding binnen zijn partij. Zijn opmerking (midden in de vorige presidentscampagne) dat Ronald Reagan en Bush Sr. met hun ideeën weinig steun zouden krijgen in het huidige klimaat, werd hem niet in dank afgenomen. Ondanks deze weerstand vanuit de extreem-rechtse 'Tea Party'- hoek kan Jeb toch rekenen op brede steun van de gevestigde orde.

BUSH 2016

Vorig jaar al gaf Bush aan dat hij een kandidatuur overweegt. Verwacht wordt dat hij de knoop voor het einde van het jaar wel heeft doorgehakt. Dan zullen we zien of er een nieuwe politieke strijd tussen twee van de bekendste politieke families van Amerika aan zit te komen. Zijn inmiddels 88-jarige moeder Barbara Bush vindt trouwens dat er nu wel genoeg Bush - presidenten zijn geweest.