donderdag 18 september 2014

1968 - De wederopstanding van Richard Nixon

Enkele jaren voor de presidentsverkiezingen van 1968, had niemand kunnen vermoeden dat Richard Nixon überhaupt kandidaat zou zijn, laat staan dat hij de verkiezingen zou winnen! Zijn politieke carrière leek begin jaren '60 voorgoed voorbij toen Nixon tijdens zijn beruchte 'laatste persconferentie' afscheid had genomen van de politiek. Hoe kon het gebeuren dat Nixon herrees en alsnog wraak kon nemen voor zijn verloren strijd tegen JFK in 1960? 

De veelbewogen aanloop naar de verkiezingen van '68, waarin een andere Kennedy een grote rol speelde en een zittend president zich tijdens de pijnlijke oorlog in Vietnam terugtrok uit de voorverkiezingen, zorgde voor een interessant verkiezingsjaar. Er was geen duidelijke favoriet en uiteindelijk won een derde kandidaat, George Wallace, zelfs 13,5% van de stemmen en vijf staten. De nipte zege van Nixon op Wallace en de Democratische vicepresident Hubert Humphrey was de kroon op de fascinerende wederopstanding van Richard Milhous Nixon. 




Laatste persconferentie

In de jaren '50, onder president Eisenhower, was Nixon acht jaar vicepresident en in de voorverkiezingen van 1960 won hij met gemak de Republikeinse nominatie. Een historische campagne tegen John F. Kennedy volgde, die Kennedy won. Het verlies viel Nixon zwaar, maar toch liet hij zich twee jaar later door partijgenoten overhalen tot een kandidatuur voor het gouverneurschap van California, zijn geboortestaat. Aan het begin van zijn loopbaan was hij ook al congreslid en Senator namens 'The Golden State', dus Nixon hoopte daar op brede steun. De pers bestempelde zijn campagne echter als een opstap richting de presidentsverkiezingen van 1964 en mede hierdoor werd zijn poging niet door iedereen serieus genomen. Ook deze verkiezingen verloor hij en dat kwam hard aan bij Nixon. 

Aanvankelijk liet zijn woordvoerder weten dat Nixon de pers niet eens zelf meer zou toespreken. Onverwacht verscheen Nixon toch voor de pers. Bitter en gefrustreerd viel hij de pers aan en kondigde hij met een beroemd geworden zin aan dat dit zijn laatste persconferentie was:

"You won't have Nixon to kick around anymore because, gentlemen, this is my last press conference."

Deze korte clip van de persconferentie is de moeite van het bekijken zeker waard: link

Terugkeer

Iedereen ging ervan uit dat zijn politieke leven voorgoed voorbij was en Nixon werkte de jaren daarna als advocaat. De moord op JFK schokte de wereld, vicepresident Lyndon B. Johnson werd president en in 1964 werd Johnson eigenhandig gekozen voor een volle termijn. Pas rondom de midterms (hier blogpost voor meer info) van 1966 begon Nixon zich weer te laten zien in de politiek en bouwde hij zijn reputatie langzaam weer op door samen met verschillende congresleden en senatoren campagne te voeren. De Democraten bezaten destijds een overweldigende meerderheid in zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat, dus alle hulp was welkom aan Republikeinse kant. 

Het jaar daarop kondigde Nixon zijn terugkeer aan en al snel was te merken dat hij toch weer veel krediet had opgebouwd. De Republikeinen zagen hem namelijk als grote kanshebber voor de nominatie van hun partij. Na afgerekend te hebben met een aantal uitdagers (waaronder George Rommey, de vader van Mitt) bleef er nog één tegenstander over: gouverneur van California en toekomstig president Ronald Reagan. Het werd een spannende strijd, maar uiteindelijk sleepte Nixon de nominatie uit het vuur, die zich op dacht te gaan maken voor een campagne tegen president Johnson. 

Robert Kennedy

Bij de Democraten ging men daar ook van uit, maar het zou anders lopen. Na de eerste primary (hier blogpost over voorverkiezingen) in New Hampshire, waar Johnson het zeer slecht deed voor een zittend president, maakte hij bekend dat hij zich niet herkiesbaar zou stellen voor het presidentschap (later bleken zorgen over zijn slechte gezondheid ook mee te spelen). Vicepresident Hubert Humphrey werd naar voren geschoven, en toen Robert Kennedy, de broer van JFK, zich onverwacht ook in de race stortte, brandde er een strijd voor de Democratische nominatie los tussen Humphrey, Kennedy en Senator McCarthy uit Minnesota. 

Twee maanden na de dood van Martin Luther King wachtte Amerika echter een volgende schok. Kort nadat Robert Kennedy verrassend de belangrijke voorverkiezingen van California won en een overwinningsspeech had gegeven, werd hij doodgeschoten door Sirhan Sirhan, een Palestijnse extremist. Over de vraag of hij de nominatie had kunnen winnen verschillen de meningen, maar in ieder geval drukte de moord een flinke stempel op de verkiezingen en Humphrey won de Democratische nominatie. 

Nixon vs. Humphrey

De algemene campagne verliep allerminst vlekkeloos voor Nixon. Met zijn trauma van 1960 nog vers in het geheugen, weigerde hij bijvoorbeeld alle debatten (hier blogpost over presidentsdebatten), wat zijn imago niet ten goede kwam. Hij won de verkiezingen met slechts 43% van de stemmen en de Democraten behielden de meerderheid in het Huis en de Senaat. 

Desalniettemin was het een opzienbarende comeback voor de oud-vicepresident die de politiek jaren eerder met veel bombarie had verlaten. Zijn echte afscheid volgde pas in 1974, twee jaar na zijn succesvolle herverkiezing. De Watergate-affaire dwong hem tot aftreden en bracht zijn politieke carrière tot een tragisch einde. Van zijn 'laatste persconferentie' heeft Nixon nooit spijt gehad. Volgens hem behandelde de pers hem sinds dat moment namelijk aanzienlijk beter!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten