Elke twee jaar worden er congresverkiezingen gehouden en wanneer
deze niet samenvallen met presidentsverkiezingen (die zijn om de vier jaar),
wordt er gesproken van midterm
elections. Tijdens deze midterms wordt
een derde van de Senaat en alle leden van het Huis van Afgevaardigden gekozen,
allemaal direct door de bevolking. Daarnaast vinden er ook nog
gouverneursverkiezingen plaats, dit jaar in 36 staten.
Het congres (Huis van Afgevaardigden + Senaat), de 'wetgevende macht', is belangrijk voor de
president om beleid uit te voeren en zowel de Democraten als de Republikeinen
doen er alles aan om de meerderheid in 'het Huis' en de Senaat te
krijgen/behouden. Momenteel bezitten de Democraten de meerderheid in de Senaat,
terwijl het Huis in handen van de Republikeinen is, en ondanks het feit dat het
hele Huis wordt gekozen in november 2014, is het nu al duidelijk dat de
Republikeinen de meerderheid zullen behouden. De reden hiervoor heeft te maken
met een frappant fenomeen: gerrymandering.
Gerrymandering
De Nederlandse benaming is kiesrechtgeografie en komt neer op het
creatief indelen van kiesdistricten om voor de zittende partij voordeel te
behalen. Elke staat is verdeeld in districten en elk district wordt
vertegenwoordigd door een lid in het Huis van Afgevaardigden. Om de tien jaar,
na de volkstelling, worden de districten opnieuw ingedeeld, oorspronkelijk met
het idee om een juiste afspiegeling van de bevolking te behouden. Die
herverdeling (die in nagenoeg alle gevallen door de machthebbers van de staat wordt gemaakt) wordt echter al sinds jaar en dag op een
slinkse manier gebruikt om de verkiezingen te beïnvloeden.
Het plaatje laat duidelijk zien wat het principe is: door de
indeling aan te passen, verandert de uitslag drastisch. Een gebied of wijk waar
de tegenpartij duidelijk overheersend is, wordt bijvoorbeeld ingedeeld in één
(veelal apart gevormd) congresdistrict, dat als verloren wordt beschouwd. Alle
omliggende districten hebben dan geen 'last' van al die tegenstemmers zodat er
een veilige marge voor de zittende partij ontstaat. Een andere tactiek is het versplinteren van zo'n
gebied, zodat elk groepje stemmers in een ander district (waar de zittende
partij dominant is) terecht komt en al die stemmen zo verloren gaan.
Mag dat??
Ja, dat mag. De term ontstond al in 1812, toen
gouverneur Elbridge Gerry van Massachusetts de districten op een (voor zijn
partij) voordelige manier herindeelde. Een bepaald district kreeg de vorm van
een salamander en dat inspireerde een journalist tot gerrymandering.
(In andere landen zijn overigens ook talloze voorbeelden van
'kiesrechtgeografie' te vinden.)
Het wordt pas niet toegestaan als het aantal inwoners/stemgerechtigden per district
enorm verschilt, maar verder zijn er weinig beperkingen. Het leidt dan ook tot
idioot gevormde districten. Bekijk hier maar eens een lijst van de ten most gerrymandered congresdistricten.
4 november 2014
Nu hebben de Democraten de pech dat de Republikeinen na de midterms van 2010 de meerderheid van het Huis
wonnen en de districten toen (na de volkstelling) weer mochten worden heringedeeld. Een zeer sterk staaltje gerrymandering volgde, en niet zonder resultaat. Twee
jaar later behaalden de Democraten meer stemmen (49% tegen 48,2%) maar met
gemak behielden de Republikeinen de controle over het Huis (233 tegen 195
zetels). Een vreemd gegeven in een democratie!
Met diezelfde indeling zal er dus ook dit jaar geen grote verschuiving
van de macht plaatsvinden in het 'Huis'. In de Senaat is het een compleet ander
verhaal. Elke staat heeft twee senatoren en deze worden direct gekozen door de
inwoners van de staat (voor een termijn van 6 jaar). Voor de Democraten wordt het spannend,
maar voor Obama is het te hopen dat ze de meerderheid in de Senaat kunnen
behouden, aangezien hij nu al zo vaak overhoop ligt met het congres. Michelle
Obama benadrukte deze week dan ook het belang van de aankomende
congresverkiezingen in een videoboodschap (link).
______________________________________
link - 'Now
That's What I Call Gerrymandering!' - over midterms 2012
Geen opmerkingen:
Een reactie posten